Z wielką radością ogłaszamy, że nasza kilkuletnia batalia o wpisanie domów wypoczynkowych „Marysieńki” do rejestru zabytków zakończyła się sukcesem. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków powiadomił nas na początku grudnia o nadaniu numeru rejestru A/6278/1-2 dwóm budynkom, położonym w Karpaczu Górnym przy ul. Karkonoskiej.
W ten sposób skromny rejestr zabytków w Karpaczu, liczący dotychczas 20 pozycji wzbogacił się o dwa cenne nabytki: przedwojenną willę „Most” i „Brunhilde”. Pierwszy z budynków reprezentuje typ górskiej architektury wypoczynkowej z elementami secesyjnymi, a drugi stanowi przykład architektury rodzimej z charakterystycznymi kilkupiętrowymi drewnianymi werandami.
Wysiłki o wpisanie „Marysieniek” do rejestru zabytków rozpoczęły się w 2019 r. od naszego wniosku skierowanego do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który uznał Stowarzyszenie za stronę w sprawie.
Droga zmagań wiodła przez decyzje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, aż do skarg kasacyjnych wniesionych do NSA. Końcem, który wieńczył dzieło stał się wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego na rozprawie w dniu 19 czerwca 2024 r. Walory historycznej zabudowy pensjonatowej z początku XX wieku zostały ocalone.
Szkoda, że inne zabytkowe budynki w Karpaczu nie miały więcej szczęścia. Na przykład, spustoszone przez nieznanych sprawców i pożary: „Chrobry” w centrum miasta, czy „Leśniczówka” na obrzeżach Karpacza.